Güneydoðu'ya Þifreli Elektrik Geliyor

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakaný Berat Albayrak, enerji hatlarý üzerinden yapýlan teknik olmayan kayýplar ile yasadýþý kullanýmlarý önlemek veya azaltmak amacýyla enerjinin kriptolanacaðý bir proje üzerinde çalýþtýklarýný açýkladý. Albayrak, Dicle Elektrik Daðýtým A.Þ. tarafýndan pilot olarak uygulanmasý hedeflenen projeyle trafo çýkýþlarýnda enerjinin þifreleneceðini, bu þifrenin son kullanýcýnýn sayacýnda çözüleceðini bildirdi. Dicle bölgesinin kapsadýðý iller Diyarbakýr, Þanlýurfa,Batman, Mardin, Siirt ve Þýrnak olarak sýralanýyor. 

Bakan Albayrak, kayýp ve Kaçak elektrikle mücadeleye iliþkin Meclis’teki soru önergesi yanýtýnda konuyla ilgili detaylý bilgiler verdi. “Kayýp-kaçak miktarý, daðýtým sistemine giren enerji ile daðýtým sisteminde tüketicilere tahakkuk ettirilen enerji miktarý arasýndaki farký göstermektedir. Her bir bölge için hedef kayýp-kaçak oranlarý belirlenmiþtir. Böylece, tüketicilerin daha düþük kayýp-kaçak bedeline maruz kalmalarý saðlanýrken bu hizmeti yerine getiren daðýtým þirketlerine de riskler yüklenmiþtir” diyen Albayrak, sözlerine þöyle devam etti:

“Kayýp-kaçak oranlarýnýn azalmasý konusu öncelikli hedeflerimizin baþýnda gelmekte olup bu alandaki yoðun çalýþmalarýmýz ve alýnan tedbirler neticesinde ülke genelinde kayýp kaçak oranlarý yüzde 23-25 düzeylerinden yüzde 14-15 düzeylerine kadar düþürülmüþtür. Bu yöndeki çalýþmalarýmýz titizlikle sürdürülmektedir. Kaçak ve kayýt dýþý elektrik kullanýmýnýn önlenmesi amacýyla elektrik daðýtým þirketleri tarafýndan elektrik abonelerinin ölçü sistemleri kaçak kullanýmý engelleyecek þekilde kontrol edilmekte ve kaçak kontrol takibi için kayýp kaçak tarama çalýþmalarý periyodik olarak devam etmektedir.”

Þifre sayaçta çözülür

Albayrak, Türkiye genelinde 2015 yýlýnda kayýp-kaçak gerçekleþme oranýnýn yüzde 14.1 olarak gerçekleþtiðini belirtirken, teknik ve teknik olmayan kayýplarýn azaltýlmasýna yönelik Ar-Ge projeleri sayesinde bu konuda önemli aþama kaydetmeyi planladýklarýný ifade etti.

Dicle bölgesinde pilot uygulamasý gerçekleþtirilecek olan enerjinin kriptolanmasý sistemi, “Enerji hatlarý üzerinden yapýlan teknik olmayan kayýplar ile illegal kullanýmlarý önlemek veya azaltmak amacýyla trafolarýn çýkýþlarýnda enerjinin þifrelenip son kullanýcýnýn sayacýnda (sayacýn içinde veya öncesinde) þifrenin çözülmesi metodunun incelenerek uygulamasýnýn analiz edilmesi” için kullanýlacak.

Sistem nasýl çalýþacak

- Trafodan elektriðin iletimi sýrasýnda enerji kripto sistemiyle þifrelenecek.
- Sözkonusu enerji abonenin akýllý sayacýna ulaþtýðýnda þifrenin çözülmesi beklenecek.
- Her iki taraftaki þifreler eþleþtiðinde aboneye elektrik hizmeti verilecek. 
- Trafo, sayaçtaki þifreyi tanýmazsa aboneye elektrik verilmeyecek. 

Elektronik mühür sistemi de geliyor

Bakan Albayrak, þifreli elektrik sisteminin yaný sýra farklý bölgelerde deðiþik uygulamalara imza atacaklarýný da anlattý. Buna göre, Akdeniz elektrik daðýtým bölgesinde, “Akýllý Elektronik Mühür Sistemi Projesi” uygulamaya alýnacak. Böylece, ölçümlerde yetkisiz iþlem yapýlmasýna izin vermeyen, yapýlan iþlemin kim tarafýndan yapýldýðý bilinen ve taklit edilemeyen elektronik mühür sistemi geliþtirilerek. 

Dicle, VanGölü ve Aras bölgesindeki, “Önleyici Çalýþmalar Projesi” sayesinde de, anlýk ölçüm yapýlarak teknik olmayan kayýp enerjinin anýnda görülmesi, önlenmesi ile þebekenin esnekliðinin ve verimliliðinin geliþtirilmesinin önü açýlacak.
Bakanlýðýn üzerinde çalýþtýðý ve yine Dicle, Aras ve Vangölü bölgelerinde pilot olarak denemesi yapýlacak olan “Metodoloji ve Yazýlým Geliþtirilmesi Projesi” ise, enerjide teknik kayýp ile teknik olmayan kayýplarýn ayrýþtýrýlmasý ile ilgili olarak gerçek ve anlýk verilerin alýnmasýný saðlayacak. 

milliyet.com.tr